دو کوهستان به معنای واقعی، دویدن در مسیرهای کوهستانی با مشخصه‌هایی چون شیب تند، مسیرهای سنگلاخی، جنگل‌پوش یا برفی است. این ورزش از دهه ۱۹۸۰ میلادی با سازمان‌هایی مانند WMRA (World Mountain Running Association) ساختارمند شد و امروزه تحت نظر فدراسیون جهانی کوهنوردی (World Athletics) نیز فعالیت می‌کند. تفاوت اصلی آن با دویدن شهری یا جاده‌ای در ناهمواری مسیر و تأثیر عوامل طبیعی همچون ارتفاع، دمای هوا، رطوبت و اکسیژن رقیق است. در سال‌های اخیر، رقابت‌های رسمی در سطوح ملی و جهانی برگزار می‌شود و قهرمانانی همچون Kilian Jornet و Emelie Forsberg از چهره‌های سرشناس آن هستند.
دو کوهستان شامل چندین زیرشاخه می‌شود که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند:
تریل رانینگ یا دویدن در مسیرهای طبیعی، یکی از گسترده‌ترین و متنوع‌ترین شاخه‌های دو کوهستان است. این شاخه به معنای دویدن در مسیرهایی با پوشش طبیعی و بدون آسفالت مانند جنگل‌ها، بیابان‌ها، دره‌ها، تپه‌ها و کوهپایه‌هاست. ویژگی اصلی این مسیرها، ناهمواری و تغییرات دائمی در سطح زمین است؛ یعنی ورزشکار باید با گل، سنگ، ریشه درختان و شیب‌های متغیر کنار بیاید.
Trail Running می‌تواند در مسافت‌های کوتاه (۵ تا ۱۵ کیلومتر)، میان‌برد (۱۵ تا ۴۲ کیلومتر) و حتی ماراتن و اولترا (بیش از ۴۲ کیلومتر) برگزار شود. مسابقاتی مانند Western States 100 و UTMB (Ultra-Trail du Mont-Blanc) از مهم‌ترین رویدادهای این شاخه هستند. مهارت‌هایی مانند حفظ تعادل، مدیریت انرژی، استفاده صحیح از تجهیزات و آشنایی با شرایط مسیر از نکات کلیدی در این سبک به‌شمار می‌روند.
این شاخه از دو کوهستان به‌صورت خاص بر چالش صعود عمودی تمرکز دارد. در این سبک، مسیر مسابقه به‌گونه‌ای طراحی می‌شود که ورزشکاران باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن، یک هزار متر اختلاف ارتفاع صعود کنند. معمولاً این مسیرها بین ۳ تا ۵ کیلومتر طول دارند ولی شیب آن‌ها به‌طور میانگین بیش از ۲۰٪ و در برخی نقاط حتی تا ۵۰٪ می‌رسد.
مسابقات Vertical Kilometer بیشتر برای کسانی مناسب است که توان عضلانی بالا، تکنیک صعود مؤثر و ظرفیت تنفسی قابل توجهی دارند. تجهیزات سبک‌وزن، کفش‌هایی با چسبندگی بالا، و گاهی استفاده از باتون کوهنوردی در این رشته متداول است. مسابقاتی مانند VK World Circuit مخصوص این سبک طراحی شده‌اند و از محبوب‌ترین رویدادها در ارتفاعات آلپ و کوه‌های پیرنه برگزار می‌شوند.
اسکای رانینگ ترکیبی از دویدن، کوهنوردی فنی و گاهی عبور از مسیرهای یخ‌زده یا برفی در ارتفاعات بالای ۲,۰۰۰ متر است. ویژگی منحصربه‌فرد این سبک، ترکیب بین چالش‌های فنی و جسمانی است؛ ورزشکار باید هم توان دویدن در ارتفاع و هم مهارت صعود از صخره‌ها یا یخچال‌ها را داشته باشد. شیب مسیرها اغلب بیش از ۳۰٪ است و ممکن است نیاز به استفاده از طناب یا زنجیر برای عبور از مسیرهای خطرناک باشد.
اسکای رانینگ بیشتر در کوه‌های مرتفع اروپا مانند کوه‌های آلپ، دولومیت و پیرنه انجام می‌شود و مسابقاتی مانند Tromsø Skyrace و Zegama Aizkorri Skyrace جزو مطرح‌ترین آن‌ها هستند. تمرینات این سبک شامل ترکیبی از تمرینات هوازی، قدرتی و فنی است و ایمنی در آن بسیار اهمیت دارد. آگاهی از شرایط جوی و توانایی تصمیم‌گیری سریع در مسیرهای پرخطر، عامل موفقیت در این سبک است.
دویدن فوق‌طولانی در کوهستان (Ultra Mountain Running) شاخه‌ای از دو کوهستان است که تمرکز آن بر مسافت‌های طولانی‌تر از ماراتن (بیش از ۴۲ کیلومتر) است. در بسیاری از موارد، این مسابقات تا ۱۰۰ کیلومتر و حتی بیشتر نیز ادامه پیدا می‌کنند و ممکن است در ارتفاعات بالا و مسیرهای چند روزه انجام شوند.
این سبک نیازمند استقامت بی‌نظیر، برنامه‌ریزی تغذیه دقیق، کنترل ذهنی قوی و توانایی در مدیریت زمان و انرژی است. ورزشکاران اغلب با کمبود خواب، نوسانات شدید آب‌وهوا، و چالش‌های روانی مواجه‌اند. مصرف مایعات و کالری در طول مسیر، انتخاب صحیح تجهیزات، و پشتیبانی مناسب از عوامل کلیدی موفقیت در این شاخه است.
مسابقاتی همچون UTMB، Hardrock 100، و Diagonale des Fous از مشهورترین رقابت‌های این سبک هستند. تمرینات شامل دوهای طولانی، شبیه‌سازی مسیر در شرایط سخت، و مدیریت ریکاوری در برنامه هفتگی ورزشکار گنجانده می‌شود
تمرینات دو کوهستان بسیار تخصصی و با تمرکز بر عناصر زیر صورت می‌گیرد:
برای ایمنی، کارایی و راحتی، استفاده از تجهیزات مناسب الزامی است:
اگرچه اسکای رانینگ یکی از شاخه‌های دو کوهستان تلقی می‌شود، اما تفاوت‌هایی میان این دو وجود دارد:
نتیجه گیری
در پایان، دو کوهستان تنها یک ورزش نیست، بلکه تجربه‌ای از پیوند انسان با طبیعت، مقابله با محدودیت‌ها، و کشف مرزهای توانایی فردی است. این فعالیت با دربر گرفتن شاخه‌های متنوع و چالش‌های گوناگون، هر ورزشکاری را درگیر خود می‌کند؛ چه کسی که در جنگل‌های سبز بدود، چه آن‌که از صخره‌های خطرناک صعود کند. تجهیزات مناسب، تمرین‌های علمی، و دانش مسیر از عناصر کلیدی موفقیت در این حوزه‌اند. دو کوهستان نه‌تنها جسم انسان را می‌سازد، بلکه ذهن و روح او را نیز پرورش می‌دهد؛ سفری است به درون، با هر گامی که به سوی قله برمی‌داریم.
ما در سازمان ورزشی یاس رایز با برگزاری تور ورزشی منحصر به فرد، فرصت‌های استثنایی برای علاقه‌مندان به ورزش فراهم می‌آوریم. تیم ما متعهد است تا با ارائه بهترین خدمات در تور ورزشی، تجربیات فراموش‌نشدنی و حرفه‌ای را برای شما به ارمغان بیاورد و در کنار شما، قدم به قدم به سوی سلامت و نشاط بیشتر پیش برویم.
